سازمان بالندگی ایران ( گروه جهادی سبا) سازمان بالندگی
نوشته های مشابه
ایده های استارتاپی ایده های کشاورزی – آشنایی با برترین استارتاپ های فعال در حوزه تکنولوژی لبنیات و دامداری
توانمندی استارتاپ های این حوزه در زمینه های تکنولوژی های نظارتی، زیست فناوری، رباتیک، مدیریت خط تولید و تغذیه
امیررضا فخاریان ۱۳۹۷-۱۱-۰۷۰ خواندن این مطلب ۱۳ دقیقه زمان میبرد
تولید لبنیات یکی از قدیمی‌ترین حوزه‌های صنعت کشاورزی است که امروزه جزو پرمشکل‌ترین‌های این صنعت به شمار می‌رود. با وجود اشتهای تمام‌نشدنی مردم برای لبنیات، کشاورزان و فعالان این بخش یکی از سخت‌ترین دوره‌های اقتصادی را پشت سر می‌گذارند. با تأثیرگذارتر شدن لبنیات و بالا رفتن میزان تولید شیر از گاوها قیمت آن کاهش یافته است و در ادامه باعث شده فعالان این حوزه نتوانند درآمد لازم برای ادامه دادن تولیدات خود را کسب کنند. با افزایش تقاضای مصرف‌کننده، کار تولیدکنندگان فشرده گردیده است و این فشردگی باعث شده که تولیدکنندگان ارگانیک لبنیات و تولیدکنندگان سنتی این حوزه دچار مشکلات زیادی بشوند.
لیست استارتاپ های کشاورزی
از زمان فعال شدن صنعت کشاورزی، تولید لبنیات به شدت وابسطه به مواد اولیه بوده است. با کاهش قیمت‌ها، بعضی از تولیدکنندگان لبنیات چاره‌ای جز تعطیل کردن انبارهای خود و متوقف کردن تولیدات ندارند. بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، اوهایو به تنهایی ۱۷۲ مزرعه تولید لبنیات را از دست داده است. تولید لبنیات که عموما یک کسب و کار خانوادگی است مجبور شده است با وجود ریسک افت قیمت شیر، تغییر ناگهانی تقضای مصرف‌کننده و قیمت پایین سهام این حوزه، همچنان به کار خود ادامه دهد. باقی تولیدکنندگان در حال فروش کسب و کار خود هستند چرا که همزمان با آشفتگی بازار این صنعت، نیروی کار متعهد هم کم می‌شود و ساعات کاری روزانه نیز بسیار کاهش می‌یابد.
شرایط اقتصادی بی‌رحم نه تنها تولیدکنندگان ایالات متحده را تحت تأثیر قرار داده است بلکه باقی تولیدکنندگانی که در کشورهای مهم این حوزه مثل نیوزلند و ایرلند فعالیت می‌کنند را هم آشفته کرده است. اتحادیه اروپا برای کنترل افزایش ناگهانی تقاضا که باعث کاهش قیمت شده است کنترل‌های شدید روی تولیدکنندگان اعمال کرده است.
برای کسانی که می‌خواهند همچنان در این بخش از صنعت کشاورزی فعالیت کنند بدون این که بدانند قیمت‌ها چه زمانی به حالت عادی بازمی‌گردد بهترین راه این است که با کم کردن سرعت خط تولید، قدرت و ظرفیت خطوط قبلی را افزایش دهند.
با این حال خوشبختانه تعداد استارتاپ هایی که در بخش لبنیات فعالیت می‌کنند روز به روز افزایش پیدا می‌کند. هدف این استارتاپ ها حل کردن مشکلات تولیدکنندگان است؛ مشکلاتی مثل کمبود نیروی کار، بیماری‌های دامی، شناسایی گله، استفاده از آنتی‌بیوتیک و مشکلات عملکردی. حتی چندین شرکت فعال در این بخش شتاب دهنده ای مخصوص استارتاپ های بخش لبنیات ایجاد کرده‌اند. این استارتاپ های لبنیاتی در بازه خوبی فعالیت می‌کنند؛ از جمع‌آوری اطلاعات و دیتا گرفته تا پلتفرم‌های تحلیل و بررسی تا زیست‌شناسی تا رباتیک.
چالش‌های استفاده از تکنولوژی لبنیات
با وجود مزایایی که تکنولوژی برای تولیدکنندگان لبنیات دارد اما به نظر می‌رسد دو چالش اساسی برای تحت تأثیر قرار دادن فعالان این حوزه نیز وجود دارد: هزینه و گیج شدن در اطلاعات.
مانوئل سوارس، مدیرعامل یکی از شرکت‌های تکنولوژی لبنیات به نام Milc به AgFunder می‌گوید:
«همه تولیدکنندگان علاقه ندارند برای بهبود شرایط تحقیق و توسعه هزینه کنند. به دست آوردن تکنولوژی یک فرآیند هزینه‌بر است و تنها حالتی که شرکت‌ها حاضر هستند هزینه آن را پرداخت کنند زمانی است که بتوانند به اندازه کافی محصول بفروشند تا مجدد در فرآیند تولید سرمایه‌گذاری کنند.».
حتی برای تولیدکنندگانی که می‌توانند برای تکنولوژی هزینه کنند، کار کردن با حجم بالایی از اطلاعات مشکل خواهد بود و در بسیاری مواقع این موضوع تولیدکنندگان را از کار کردن با اطلاعات خسته می‌کند.
بثانی دِشپاند مدیرعامل SomaDetect که یک شرکت تحلیل اطلاعات در خطوط تولید شیر است می‌گوید:
«یکی از چالش‌های بزرگ در مزارع، شناسایی گاوها است. دسته‌بندی کردن و شناسایی این که کدام گاو در چه زمانی در کدام سالن است بسیار کار مشکلی است چرا که تمامی این گاوها در یک محیط بسته هستند و به سنسورهای مختلفی نیز متصل هستند. در مزارعی شاهد این بودیم که یک گاو چهار سیستم رهگیری متفاوت داشت و از طریق چهار سنسور مختلف، اطلاعاتی مشابهی را جمع‌آوری می‌کرد.»
SomaDetect اخیرا جایزه داوران را در جشنواره FoodBytes برنده شده است.
«این بدین معنا است که تولیدکننده برای تکنولوژی‌ای چهار بار هزینه کرده که یک سری اطلاعات مشابه را تحویل بگیرد. این یک آسیب بزرگ است!»
یکی دیگر از چالش‌های استفاده از تکنولوژی برای تولیدکنندگان، ضعف اینترنت در نقاطی است که مزارع قرار دارند. بسیاری از تولیدکنندگان استفاده از مداد و دفترچه یادداشت را ترجیح می‌دهند چرا که در مناطق زندگی و کار آنها، پشتیبانی از تکنولوژی قوی نیست و گاهی آزاردهنده می‌شود.
با این حال رفع و رجوع کردن این چالش‌ها نشدنی نیست؛ ولی سرعت انجام این فرآیند باید بالا برود چرا که در حال حاضر فشاری مضاعف به صنعتی که از قبل زیر فشار بوده است وارد می‌کند.
در زیر لیستی از استارتاپ هایی قرار دارد که امیدوارند بتوانند مشکلات تولیدکنندگان این حوزه را برطرف کنند.
تکنولوژی‌های نظارتی
دسته بزرگی از تکنولوژی‌های لبنیات بر روی قسمت مهم این حوزه تمرکز دارند: گاوها. دانستن زمان و مقدار شیری که گاو می‌دهد، زمان به دنیا آوردن گوساله، نشانه‌ها و علائم مریضی و بسیاری اطلاعات دیگر می‌تواند به تولیدکننده کمک کند تا بهترین شرایط را برای گاو خود فراهم کند. تکنولوژی‌ها در این دسته‌بندی معمولا به سنسورها وابسته هستند؛ سنسورهایی که یا بر روی بدن گاو متصل می‌شوند و یا در جایی در خط تولید شیر نصب می‌شوند و شرایط گاوها را بررسی می‌کنند و تعداد نامحدودی اطلاعات و داده جمع‌آوری می‌کنند.
Afimilk: مجموعه‌ای از تکنولوژی را ارئه می‌دهد که به واسطه آن تولیدکننده قادر خواهد بود گاو را تحت نظر بگیرد و در طول خطوط تولید، آن را بررسی کند. این شرکت اسرائیلی در طول ۴۰ سال گذشته تکنولوژی‌های مرتبط با دامداری و تولید لبنیات را تحت پوشش قرار داده. سرویس‌های این شرکت در ۵۰ کشور مختلف استفاده می‌شوند.
Cainthus: یک استارتاپ ایرلندی است که بر روی تفکیک کامپیوتری و تشخیص مریضی از روی عکس تمرکز دارد. این استارتاپ از این طریق به تولیدکننده کمک می‌کند تا سلامتی دام خود را مشخص کند.
Connecterra: این شرکت یک دستیار هوشمند ارائه می‌کند که Ida نام دارد. این دستیار که به هوش مصنوعی مجهز است با استفاده از دیتایی که از گاوها جمع‌آوری می‌کند، بیماری و مریضی آنها را قبل از این که به مرحله بحرانی برسد تشخیص می‌دهد.
DairyComp305: به تولیدکننده این اجازه را می‌دهد تا چندین فاکتور مهم را در گاو خود دنبال و بررسی کند؛ فاکتورهایی نظیر تولید شیر، بازتولید آن و به دنیا آوردن گوساله. کاربر از طریق این برنامه می‌تواند گزارشات زیادی را مشاهده کند و برگه‌های کاری زیادی را تولید و از آنها استفاده کند.
EIO Diasnogtics: سیستمی که این شرکت ارائه می‌دهد با استفاده از سنسورهای چندگانه، پستان گاو را به محض ورود او به سالن شیردهی بررسی می‌کند و تصویر آن را ثبت می‌کند. اطلاعات و داده‌ای که از طریق این عکس‌ها جمع می‌شود وارد فرآیند یادگیری ماشینی می‌شود تا در نهایت قبل از شیوع یک بیماری از آن جلوگیری شود.
HerdDogg: با استفاده از اینترنت سلامتی گله و حتی موقعیت مکانی هر یک از اعضای گله را بررسی می‌کند. این سیستم می‌تواند برای گله‌های دیگر مثل گوسفندان یا هر دام دیگری استفاده شود.
MastiLine: برنامه‌ای را توسعه داده است که گاوها را تحت نظر می‌گیرد و پستان آنها را دائما بررسی می‌کند. برنامه این استارتاپ می‌تواند قبل از بروز بیماری و حتی زمانی که حیوان به بیماری پستان مشکوک است آن را تشخیص دهد.
SCR: برنامه‌ای را ارائه می‌دهد که از طریق سنسورهایی که به گوش حیوان متصل می‌شوند و به کمک گرمای بدن کار می‌کند. این برنامه اطلاعاتی نظیر زمان مناسب برای باردار شدن حیوان را به تولیدکننده اطلاع می‌دهد. البته این برنامه زمان تولید شیر و سلامت حیوان را نیز مشخص می‌کند.
Silent Herdsman: با استفاده از سیستم نظارتی خاص خود، بهترین زمان برای باردار شدن گاو را مشخص می‌کند. همچنین این سیستم می‌تواند سلامتی حیوان را هم زیر نظر بگیرد. این دستگاه در حال حاضر در چندین کشور اروپا فعال است به تولیدکننده کمک می‌کند تا زمان کمتری برای بررسی حیوان خود صرف کند تا زمان بیشتری برای آماده کردن و فراهم کردن هر چه بهتر محیط برای دام خود داشته باشد. Afimilk در سال ۲۰۱۶ توانست Silent Herdsman را بخرد.
آشنایی با ۲۵ استارتاپ برتر سال ۲۰۱۸ در حوزه‌ی فناوری کشاورزی
تکنولوژی‌های زیست فناوری
زیست فناوری از راه‌های مختلفی وارد حوزه لبنیات می‌شود. بزرگترین مشکل در بین تولیدکنندگان لبنیات، بیماری‌های مرتبط با پستان گاو است. این بیماری واگیردار می‌تواند به طور کامل فرآیند شیردهی گاو را تحت تأثیر قرار دهد و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد. این بیماری که در شکل‌های مختلفی بروز می‌کند به قدری شایع است که می‌توان گفت یک چهارم از هر گله‌ای در سال دچار بیماری‌هایی از این دست می‌شود. حیوانی که دچار این بیماری شده است باید به سرعت از خطوط تولید جدا شده و با استفاده از آنتی‌بیوتیک درمان شود؛ چرا که این بیماری به شدت واگیردار است و می‌تواند به سرعت تمام گله را آلوده کند و تولیدات شیر را کاهش دهد.
چاک استورمون، رئیس یک شرکت تشخیص بیماری پستان در بین تولیدکنندگان به AgFunder می‌گوید:
«اگر به طور دائم گله خود را تحت نظر داشته باشید، می‌توانید در عرض سه ساعت گاوی که بیمار شده است را به دام‌پزشکی انتقال دهید. روش قدیمی این کار می‌توانست از چند روز تا چند هفته طول بکشد تا نتیجه بیماری مشخص شود. سرمایه گذاری زیادی بر روی این سیستم قدیمی انجام شده بوده است. ما متوجه شدیم اگر هزینه این روش را حذف کنیم، تولیدکنندگان می‌توانند مقدار کمتری برای مشخص شدن بیماری هزینه کنند.».
استارتاپ های زیست فناوری همچنین بیماری‌های مرسوم باکتریایی و واگیردار را هدف قرار داده‌اند. این استارتاپ ها قصد دارند با استفاده از روش‌های نوآورنه وابستگی تولیدکنندگان به روش‌های سنتی و آنتی‌بیوتیک‌ها را کم کنند. این دسته‌بندی شامل دیگر بخش‌های زیست فناوری مثل تستهای ژنتیکی و تغییر عملکرد نیز می‌شود.
Acumen Detection: برنامه‌ای را توسعه داده که با استفاده از سنسورهایی که روی سطح خط تولید نصب می‌شود، بیماری‌های مرتبط با پستان را در عرض ۳ ساعت تشخیص می‌دهد.
Advanced Animal Diagnostics: ابزاری توسعه داده که توسط آن بتوان بیماری‌های کشنده را در سطح خط تولید تشخیص داد. این شرکت که در شمال کارولینا واقع شده است قصد دارد تا با استفاده از این روش میزان استفاده از آنتی‌بیوتیک را کاهش دهد.
Akeso Biomedical: نسل جدیدی از ترکیبات را توسعه داده که با نام Fe3C شناخته می‌شود. این ترکیب با باکتری‌ها مبارزه می‌کند و از مسمومیت‌های غذایی جلوگیری می‌کند. محصول این شرکت بریتانیایی فارغ از آنتی‌بیوتیک‌ها هست و میزان مسمومیت را کاهش می‌دهد.
Avivagen: روی محصولی کار می‌کند تا یکی از بزرگترین مشکلات تولیدات دامی یعنی آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش دهد. محصول این شرکت که هیچ‌گونه آنتی‌بیوتیک و هورمونی ندارد یکی از روش‌های جدید بهبود رشد در حیوانات است که از راه تغذیه وارد بدن حیوان می‌شود.
EpiBiome: روش درمانی را ارائه می‌دهد که با استفاده از نوعی ویروس که به بدن تزریق می‌شود، باکتری‌ها را از بین میبرد. این پلتفرم همچنین می‌تواند نوعی سوسک تولید کند که باکتری‌های موجود در پستان گاو را نابود کند.
Prosper Animal Health: روی نسل جدید واکسن‌هایی کار می‌کند که در زمینه از بین بردن باکتری‌ها و بیماری‌های واگیردار در چهارپایان و باقی گونه‌های دامی کمک می‌کند. این واکسن بدون روغن است و به نظر می‌رسد به عنوان پرچمدار داروهای حوزه حیوانات شناخته خواهد شد. این واکسن تأثیر طولانی‌تر، بهتر و در سطح بسیار بالاتری روی بدن حیوان خواهد داشت.
Recombinetics: شرکتی است که در حوزه تکنیک‌های اصلاح ژن توسط غذای دام فعالیت می‌کند. این شرکت که در حوزه کشاورزی هم قرار می‌گیرد در تلاش است تا برای سلامتی حیوانات، محیط زیست و بقای حیوانات به محصول خوبی دست پیدا کند.
TL Biolabs: تستهای ۱۵ دلاری را برای گاوها و چهارپایان لبنیاتی ارائه می‌دهد و در ادامه با استفاده از یک نرم‌افزار نتایج را آنالیز می‌کند. تستهای این شرکت طوری طراحی شده است که به تولیدکنندگان و کشاورزان کمک کند تا از زمان تولد یک چهارپا، همه فاکتورهای آن را تحت نظر بگیرد؛ فاکتورهایی مثل سلامتی، تولید و باروری. این موضوع تولیدکنندگان و کشاورزان را قادر می‌سازد تا با استفاده از اطلاعات و داده بیشتر، تصمیمات بهتری در زمینه مدیریت بگیرند. برای مثال این که کدام گاو را بفروشند و یا کدام گاو را برای باروری در کنار گاوی دیگر قرار دهند.
ViroVet: بر روی تکنولوژی‌های جدیدی کار می‌کند که می‌توانند بیماری‌های واگیردار را در چهارپایان کنترل کنند. واکسن‌هایی که از این شرکت خارج شده‌اند در مقابل گرما مقاوم هستند به این معنا که نیازی نیست برای سالم ماندن، آنها را در دمای سرد نگه دارند.
تکنولوژی‌های رباتیک
یکی از تکنولوژی‌های خوب و موفق حوزه لبنیات، تکنولوژی‌های رباتیک است. از این تکنولوژی برای حل مشکل نبود نیروی کار استفاده می‌شود. اداره کردن یک خط تولید لبنیات کاری تمام مدت است. این کار تمامِ وقتِ تولیدکننده در طول روز، ماه و سال را می‌طلبد. به همین خاطر بسیاری از فعالان این حوزه زمان کافی برای گذراندن با خانواده را ندارند. بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر ربات‌هایی برای دوشیدن شیر و غذا دادن به حیوانات را وارد بازار کرده‌اند ولی موقعیت‌های دیگری نیز برای اتوماتیزه کردن خط تولید وجود دارد.
دکتر جولیو جیوردانو، محقق لبنیات در دانشگاه علوم حیوانی کُرنل به AgFunder می‌گوید:
«به نظر من با بزرگ‌تر شدن معضل نیروی کار، استفاده از ربات‌ها روز به روز بیشتر خواهد شد. محدودیت نیروی کار به دلیل نبود علاقه در بین عموم مردم به این شغل و مهاجرت از روستا به شهرها این معضل را بزرگ‌تر کرده است. با استفاده از ربات‌ها لزوما نیروی کار انسانی حذف نمی‌شود ولی در بسیاری از موارد وظیفه نیروی کار انسانی تغییر می‌کند. اتوماتیک کردن در آینده نزدیک نقش با روی بهبود سیستم تغذیه در خطوط تولید کار می‌کنند. راه‌های زیادی برای این بهبود وجود دارد که می‌تواند تولیدکننده دید خوبی نسبت به میزان و زمان مناسب برای غذا دادن به دام را بدهد.
Agrivida: روی محصولی کار می‌کند که آنزیم‌هایی را در مشتقات ذرت وارد می‌کند تا به دام کمک کند بهتر غذا بخورد و کربوهیدرات کمتری وارد محیط زیست کند. همچنین این آنزیم‌ها کمک می‌کنند تا دام فسفر و نیتروژن کمتری دفع کند.
Ascus: رژیم غذایی برای دام ایجاد کرده که با استفاده از میکروب‌های مفید و زنده به گوارش حیوان کمک می‌کند. این نوع مواد غذایی وارد جیره غذایی می‌شوند و سلامت و عملکرد سیستم گوارش را بهبود می‌بخشند.
Biofeed: مواد غذایی باکتریایی را تولید کرده است که در راستای بهبود سلامت حیوان و عملکرد سیستم گوارشی او فعالیت می‌کند.
Consumer physics: شرکتی است که برای تولیدکنندگان آمریکا به وجود آمده است. این شرکت با ترکیب یک طیف‌سنج و یک پلتفرم آزمایشگاهی توانسته سیستمی ارائه دهد که تولیدکننده در لحظه بتواند میزان علوفه را بررسی کند و محتویات آن را تشخیص دهد.
Dairy Margin Tracker: یک ابزار آنلاین ارائه می‌دهد که بر روی گوشی‌‌های هوشمند کار می‌کند. این ابزار می‌تواند مقدار جیره غذا، علوفه خشک و به طور کلی میزان مصرف غذا را مشخص کند. این ابزار قصد دارد تا تولیدکننده را قادر سازد به راحتی و بدون نیاز به خرید ابزار و نرم‌افزار گران‌قیمت، سیستم تغذیه را نظارت و کنترل کند.
DeLaval: با ارائه یک سیستم به تولیدکننده اجازه می‌دهد تا از راه دور و با استفاده از یک گوشی هوشمند یا تبلت، میزان غذایی که در هر بخش به حیوانات داده می‌شود را کنترل کند.
تکنولوژی‌های دیگر
تعدادی استارتاپ تکنولوژی لبنیات بر روی جنبه‌های دیگر تولید لبنیات کار می‌کنند. برای مثال مدیریت کود دادن. استارتاپ Slurry Solver سیستمی ارائه داده است که با استفاده از ابزار آلات مختف، بعد از تجزیه مدفوع حیوان، از گاز متان به وجود آمده استفاده می‌شود. چیزی که به نظر یک تانکر ساده می‌رسد می‌تواند به راحتی به یک تجزیه‌کننده تبدیل شود و به فرد اجازه دهد که از گاز متان به وجود آمده استفاده کند. مشخصا موج اول سیستم‌های بازیافت آب مایعات کودی را از باقی مایعات جدا کرده و از آن برای ساخت کود استفاده می‌کند.
شرکتی دیگر در حال توسعه محصولی برای تولیدکنندگان لبنیات است؛ محصولی که بتواند به آنها کمک کند تا در زمان محدود بین شیر دوشی، آماده‌سازی و مدیریت خط تولید دانش خود را افزایش دهند. Dairy AdvanCE یک منبع آموزش گسترده آنلاین است که به تولیدکننده و باقی افراد در شرکت‌ها اجازه می‌دهد که مطالعه کنند و با افزایش دانش خود، به متخصصین این حوزه تبدیل شوند. این شرکت برای هر فرد داشبوردی در نظر می‌گیرد و با کمک آن به شخص کمک می‌کند تا کلاس‌های خود را پیگیری کند و با کمک آموزش‌دهندگان به ادامه یادگیری بپردازد و آزمایشات مختلفی انجام دهد. خدمات این شرکت برای کسانی که خط تولید لبنیات دارند، کسانی که کشاورز هستند و کسانی که در مزارع و خطوط تولید کار می‌کنند رایگان است.
با وجود فراوانی ربات‌ها در حوزه لبنیات، بسیاری از تولیدکنندگان در خصوص استفاده از آنها احتیاط به خرج می‌دهند. آموزش استفاده از این تکنولوژی به کارکنان و حیوانات (گاوها) بسیار سخت و زمان‌بر است. این به این معناست که استارتاپ هایی که بهترین پشتیبانی از مشتری و برنامه را دارند موفق‌ترین‌ها خواهند بود.
Boumatic: یک شرکت بین‌المللی است که رباتهای شیر دوشی ارائه می‌دهد. این ربات‌ها همچنین با استفاده از دوربین، برای جلوگیری از آلوده شدن پستان گاو، روی آن ماده ضدعفونی‌کننده اسپری می‌کنند.
Dairymaster: سیستمی برای کنترل ورود و خروج گاوها از سالن‌های شیر دوشی ارائه کرده است. این سیستم همچنین اطلاعات ورود و خروج را ضبط می‌کند تا بعدها مورد استفاده قرار بگیرد. این استارتاپ در ایرلند تأسیس شده است.
DeLaval: ربات‌هایی با فعالیت یکپارچه ارائه می‌دهد که می‌توانند در سطح خط تولید فعالیت کنند. تمرکز این شرکت بر روی یکپارچگی است. رباتهای این شرکت همچنین می‌توانند اطلاعاتی درباره سلامت گاوها هم جمع‌آوری کنند.
FutureCow: رباتی برای نظافت سالن‌های شیر دوشی ارائه می‌دهد. این ربات‌ها زمان آماده کردن این سالن‌ها و گاوها را کاهش می‌دهند.
Lely: یکی از بزرگترین بازیگران رباتیک در حوزه لبنیات است. این شرکت رباتهای شیر دوشی ارائه می‌دهد و همچنین ربات‌هایی برای شستن گاوها نیز دارد که می‌توانند تمامی زوایای گاوها که ممکن است دسترسی به آنها برای انسان سخت باشد را بشوید.
Pearson Milking Technologies: یک شرکت ایرلندی است که رباتهای شیر دوشی ارائه می‌دهد. رباتهای این شرکت از تکنولوژی لیزر و اسکن استفاده می‌کنند.
Pharm Robotics: در زمینه اتوماتیک کردن واکسیناسیون و باروری گاوها فعالیت می‌کند. اسپانسر این شرکت بخشی از تولیدکنندگان آمریکا هستند.
تکنولوژی‌های مدیریت خط تولید
سوارس که در گروه Milc فعال است می‌گوید:
«ما بر اساس ضعف باقی تکنولوژی‌ها به وجود آمده‌ایم. شرکت‌ها تکنولوژی‌هایی ساخته‌اند که می‌تواند مقدار زیادی اطلاعات و دیتا را جمع‌آوری و ذخیره کند. اما مشکل اینجاست که آنها نمی‌دانند با این اطلاعات چه کنند. آنها نمی‌توانند این اطلاعات را ترجمه کنند. همچنین هیچ برنامه‌ای وجود ندارد که قادر باشد تمامی این اطلاعات را در کنار هم قرار دهد؛ اطلاعات گله، اطلاعات جمعیت و یا هر نوع اطلاعاتی که می‌شود از فرآیند دوشیدن شیر به دست آید. به همین خاطر است که ما روی ساخت یک پلتفرم به نام ONE کار می‌کنیم که بتواند با ماژول‌های مختلف کار کند.».
BoviSync: خدمات ابری‌ای ارائه می‌دهد که تولیدکنندگان با استفاده از آن می‌توانند پروتکل‌ها را نظارت کنند، سوابق مربوط به گله را مدیریت کنند و میزان موفقیت حل مشکلات را بررسی کنند.
DairyLive: اطلاعات هر حیوان در گله را به صورت مجزا بررسی می‌کند و آن را با متوسط کل گله مقایسه می‌کند. این برنامه همچنین به تولیدکننده اجازه می‌دهد برای اتفاقات کلیدی مثل شیردهی و باروری برنامه‌ریزی کند.
DairyQuest: تولیدکننده را قادر می‌سازد چک‌آپ‌های دوره‌ای برای هر گاو مشخص کند و با استفاده از گزارشات فراگیر، نقاط قوت و ضعف هر گاو را مشخص کند. این برنامه قابلیت شخصی‌سازی خیلی خوبی دارد.
Herd Detective: پلفترمی است که استراتژی‌های مختلف مدیریت گله را بررسی می‌کند تا به تولیدکننده کمک کند بهترین استراتژی را پیدا کند.
Milc Group: در حال توسعه یک سیستم ابری است تا بتواند هرچه بهتر سیستم مدیریت خط تولید را اجرا کند؛ این مدیریت بازه بزرگی دارد، از موجودی ابزار گرفته تا بحث اقتصادی. این پلتفرم یک سیستم یادگیری دارد که می‌تواند به استخدام افراد جدید نیز کمک کند.
My Dairy Dashboard: اطلاعات گله، آب و هوا، غذا و بسیاری اطلاعات دیگر را در کنار هم قرار می‌دهد و از آن یک تصویر برای مزرعه می‌سازد تا تولیدکننده و مشاور بتوانند راحت‌تر نظر دهند و عمل کنند. این سیستم از هر دستگاه تلفن همراهی قابل دسترسی است.
Nedap: یک سیستم کنترلی یکپارچه ارائه می‌دهد. این سیستم می‌تواند گله را نظارت کند و میزان اثربخش بودن نیروی کار را بررسی کند. همچنین اطلاعات مربوط به سلامتی گاوها را جمع‌آوری کند و مدیریت آنها را نیز در دست داشته باشد.
Stellapps: یک پلتفرم دیجیتالی در هند است که با استفاده از ۲۶ نوع مختلف سنسور که در مکان‌ها مختلف خط تولید نصب می‌شود مراحل مختلف چرخه تولید مثل تولید شیر، آماده‌سازی و جمع‌آوری را مدیریت کند.
تکنولوژی‌های تغذیه
خطوط تولید به همان میزان که گالن‌های شیر تولید می‌کنند نیاز دارند تا غذای مورد نیاز دام را نیز فراهم کنند. بخش بزرگی از محصولاتی که در آمریکا تولید می‌شود برای تغذیه حیوانات استفاده می‌شود. این دسته از استارتاپ ها بخش قابل توجهی از تولید گوشت قرمز کشور، توسط جمعیت دام سبک صورت می‌گیرد. بنابراین برنامه‌ریزی برای اصلاح‌نژاد و ساماندهی این گروه از واحدهای دامی، در دولت یازدهم در درستور کار قرار گرفته است.
در حال حاضر جمعیت گوسفند و بز کشور حدود ۶۸ میلیون راس برآورد می‌شود. تولید حدود ۳۶۰ هزارتن گوشت قرمز (حدود ۴۷ درصد از کل تولید گوشت قرمز کشور)، ۵۷۰ هزارتن شیر (حدود هفت درصد از کل شیر خام تولیدی کشور)، ۶۰ هزار تن الیاف دامی و حدود ۲۰ میلیون جلد پوست توسط این بخش از جمعیت دامی کشور تامین می‌شود.
میزان اشتغال مستقیم بخش، ۱,۲ میلیون بهره‌بردار و ارزش سرمایه دامی و تولیدات آن به ترتیب حدود ۵۰۰ هزار و ۱۶۰ هزار میلیارد ریال است.
نکته مهم این است که تولیدات جمعیت گوسفند و بز کشور علاوه بر تامین بخش قابل توجهی از پروتئین حیوانی مورد نیاز کشور و ایجاد امنیت غذایی، دارای کیفیت غذائی بسیار مطلوبی بوده و در زمره محصولات طبیعی و بعضا ارگانیک طبقه بندی می‌شود.
در طی دهه‌های گذشته به دلیل تغییرکاربری‌ها، توسعه شهرک‌های صنعتی، وقوع خشکسالی‌های تقریبا مستمر در برخی از استان‌ها، افزایش تراکم و فشار چرا بر مراتع و عدم اجرای برنامه‌های مناسب جهت احیا‌ی مراتع کشور به‌ویژه مراتع میان‌بند، روند فرسایشی را طی کرده‌اند و میزان تولید علوفه قابل برداشت از نظر کمی و کیفی نیز روندی نزولی داشته است.
در کنار دلایل فوق، مهم‌ترین اتفاق، توسعه مزارع آبی و دیم طی ۳۰ سال گذشته در کشور است. این میزان حدود شش میلیون هکتار مزرعه کشت آبی و ۱۲ میلیون هکتار دیم برآورد می‌شود. ضایعات و باقیمانده‌های کشاورزی قابل توجهی که از این بخش در کشور تولید می‌شود عمدتا باید توسط گوسفند و بز به گوشت و شیر تبدیل شود.
برنامه‌ریزی معاونت امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، جهت بسترسازی و بهره‌مندی از روش‌های نوین پرورش دام سبک در کشور با هدف توسعه پایدار بخش انجام پذیرفته است.
طبق قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی(بند ب ماده ۱۴) وزارت جهاد کشاورزی مکلف است طی ۱۰ سال؛ سالانه معادل سه میلیون واحد دامی از جمعیت دامی متکی بر مراتع کاهش و متقابلا معادل ۳,۱ میلیون واحد دامی جهت پرورش خارج از مراتع ظرفیت سازی کند و تمرکز موضوع قانون، بر جمعیت گوسفند و بز معطوف شده است.
بنابراین ضرورتا در کنار سامانه پرورشی مرتعی (کوچ رو) توسعه دو سامانه پرورشی مزرعه‌ای- روستایی و کاملا بسته مدنظر قرار گرفت، تا امکان کاهش تعداد دام متکی بر مراتع، بدون کاهش تولید برای مناطق مختلف کشور فراهم شود. همچنین تمرکز بخشی از برنامه‌های ارائه شده بر تامین دام پربازده جهت پرورش اقتصادی در سامانه‌های غیرمرتعی کشور معطوف شد.
ایجاد واحدهای پرورش صنعتی گوسفند و بز پرتولید با استفاده از نژادهای خارجی و همچنین تولید ترکیب‌های ژنتیکی جدید گوسفند و بز بر پایه مادری نژادهای بومی درحقیقت راهکار اجرائی تامین دام پرتولید مورد نیاز کشور به‌شمار می‌رود.
مهم‌ترین دلیل این موضوع این است که در هر یک از سامانه‌های پرورشی دام سبک، شیوه پرورش و نوع نژاد دام متفاوت است. بنابراین ضرورتا برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری توسعه در هر یک از این سامانه‌ها نیز متفاوت خواهد بود.
تعاریف سامانه‌های پرورشی گوسفند و بز در کشور:
الف: سامانه مرتعی یا کوچ‌رو:
تعریف: تغذیه گله‌های گوسفند و بز این سامانه برای ۱۰ ماه از سال با استفاده از علوفه مراتع انجام می‌شود.
ب: سامانه مرتعی – مزرعه‌ای یا روستایی:
تعریف: تغذیه گله‌های گوسفند و بز می‌تواند از حداقل یک ماه تا ۷ ماه از سال با استفاده از علوفه مراتع و بقیه سال با استفاده از پس‌چر مزارع و علوفه دستی انجام می‌شود.
ج: سامانه مزرعه‌ای یا بسته که تغذیه گله‌ها در طول سال کاملا بدون اتکاء به مراتع، انجام خواهد گرفت.
اهداف برنامه و سیاست‌های بخش دام سبک کشور:
الف: بستر سازی جهت تحقق الزام قانونی بند (ب) ماده ۱۴ قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی؛ کاهش ۳۰ میلیون واحد دامی متکی به مرتع و بستر سازی پرورش ۳۱ میلیون واحد دامی خارج از مراتع، به‌منظور پیشگیری از تخریب مراتع و حذف فشار چرای دام.
ب: برنامه‌ریزی جهت افزایش حدود ۱۰۰ هزارتن تولید گوشت قرمز و حدود ۳۰۰ هزار تن شیر مزیت‌دار بز از در طی ۱۰ سال با تولید دام پربازده و بهبود راندمان‌های تولید به ازای هر راس مولد.
ج: در سامانه مرتعی، بهبود راندمان تولید و ارتقاء بهره‌وری با استفاده از روش انتخاب داخل نژاد از دام‌های برتر و تطابق یافته با محیط مدنظر بوده و تحت هیچ شرایطی بهره‌گیری از سهم خونی نژادهای پرتولید وارداتی در این سامانه توصیه نمی‌شود. پیش بینی کاهش جمعیت مولدین کم تولید این سامانه طبق الزام قانونی متناسب با امکانات و شرایط موجود برنامه‌ریزی شده است.
د: در سامانه‌های غیر متکی به مرتع، بهبود راندمان تولید و ارتقای بهره‌وری با استفاده از سهم خونی نژادهای پرتولید دنیا و روش انتخاب دام‌های برتر و تطابق یافته با محیط برنامه‌ریزی شده است. طبیعتا جمعیت مولدین این سامانه به‌منظور جبران کاهش جمعیت و تولید در سامانه مرتعی، باید افزایش یابد. برنامه‌ریزی جهت تغییر ترکیب ژنتیکی برای ۵ میلیون راس از مولدین پرتولید این سامانه در طی ۱۰ سال صورت گرفته است.
ه: فراهم آوردن شرایط واگذاری امور توسعه، پرورش و اصلاح نژاد به تشکل‌های غیر دولتی و پرورش دهندگان.
برنامه ریزی‌های بخش توسعه پرورش و اصلاح نژاد دام سبک به منظور تحقق اهداف فوق، با تکمیل زیرساخت‌های موجود، شامل سامانه نرم افزار جامع هویت و اصلاح نژاد دام کشور؛ تکمیل ساختار تولید مواد ژنی ارزشمند و مورد نیاز کشور و شناسائی گله‌داران منتخب و علاقه‌مند به اجرای روش‌های اصلاحی در استان‌های مختلف سازماندهی شد.
اصلاح نژاد دام بر سه اصل استوار است:
الف- شناسایی
ب- ثبت
ج- انتخاب
چنانچه به هر دلیل یکی از این اصول نتواند به مرحله اجرا درآید عملا برنامه اصلاح نژادی با شکست مواجه خواهد شد. این موضوع به‌صورت جدی از سال ۱۳۹۳ در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر با افتخار بیش از ۱۷۳ هزار راس دام سبک کشور در سامانه نرم افزاری تحت وب ثبت شده‌اند. از این تعداد، ۱۰۳ هزار و ۱۵۲ راس تحت پوشش پروژه تولید ترکیب ژنتیکی و سنتز نژاد گوسفند و الباقی در سایر پروژه‌ها به ثبت رسیده‌اند.
همچنین برنامه‌ریزی لازم جهت پایش اطلاعات اخذ شده از اجرای پروژه‌های اصلاح نژاد دام سبک کشور با همکاری مراکز و موسسات آموزش عالی کشور نیز انجام پذیرفته است.
مهم‌ترین فعالیت‌های انجام پذیرفته در دولت یازدهم در بخش توسعه پرورش دام سبک کشور بر اجرای سه برنامه استوار است:
برنامه نخست:
ایجاد واحدهای پرورش صنعتی گوسفند و بز خالص (بومی یا وارداتی)
حرفه پرورش گوسفند و بز به روش سنتی موجود به‌دلایل مختلف در مسیر غیر اقتصادی شدن و حذف تدریجی پرورش دهنده از گردونه تولید قرارگرفته است. آمارها از بالارفتن میانگین سنی پرورش دهندگان حکایت دارد؛ در کنار این موضوع نگرانی کاهش سهم تولید گوشت قرمز مورد نیاز کشور همچنین سهم تولید شیر مزیت‌دار این بخش، مطرح است. برنامه ریزی برای اقتصادی شدن این حرفه به دو عامل بستگی دارد:
۱- تأمین پایدار دام مناسب با پتانسیل‌های تولیدی اقتصادی برای پرورش دهندگان
۲- ارائه روش‌های نوین مدیریت پرورش به بهره‌برداران در کنار مدیریت بازار
بدین منظور از سال ۱۳۹۳ ایجاد واحدهای پرورش صنعتی گوسفند و بز خالص (وارداتی یا بومی) با عملکرد تولیدی و تولید مثل اقتصادی برای پرورش در سامانه غیرمرتعی؛ با مشارکت بخش خصوصی در حال انجام است.
ضرورت:
– نیاز کشور به تامین دام سبک مولد و پرتولید خالص جهت پرورش در سامانه‌های غیر مرتعی
– نیاز کشور به تامین مواد ژنی گوسفند و بز پر تولید
– اصلاح ترکیب جمعیت گوسفند و بزکشور
– بهره‌گیری از ویژگی‌های منحصر به فرد نژادهای پربازده جهت اقتصادی کردن پرورش دام سبک کشور
هدف:
– تامین دام مولد پرتولید جهت پرورش صنعتی خارج از مراتع به‌ویژه بهره‌گیری حداکثر از باقیمانده و ضایعات کشاورزی مزارع کشور.
– توسعه مزارع پرورش صنعتی با هدف جبران بخشی از دام خارج شده از مراتع و جلوگیری از افت تولید
– تامین و تولید مواد ژنی گوسفند و بز پرتولید جهت بهره‌گیری در عملیات اصلاح نژاد دام سبک کشور
در حال حاضر هشت واحد پرورش صنعتی گوسفند و بز خالص از نژادهای بومی کشور و نژادهای پرتولید وارداتی به ظرفیت ۳۰ هزار راس احداث شده و سه واحد با ظرفیت ۱۰ هزار راس در حال احداث است.
یکی از مهم‌ترین واحدهای احداث شده مزرعه پرورش صنعتی بز شیری نژاد خالص بومی (بز مهابادی) است که با هدف دستیابی به بزهای بومی با توان شیرواری بالا به‌همراه سایر صفات تولیدی و تولید مثلی تاسیس شده است.
بسیاری از مناطق کشور که شرایط پرورش نژادهای خالص و آمیخته بزهای خارجی را ندارند؛ پرورش این بزها به‌دلیل تطابق پذیری مناسب و بهبود صفات تولیدی امکان پذیر است.
از سال ۱۳۹۳ با پیگیری مجدانه از پیمانکار مربوطه شیوه اجرای این عملیات اصلاح شد. به گونه‌ای که در حال حاضر در گله پردیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران با همکاری شرکت دانش بنیان نواندیش البرز تعداد ۳۰۰ راس بز بومی مهابادی با میانگین تولید شیر ۲۸۷ لیتر و راندمان بزغاله گیری ۱,۶ تنها با روش انتخاب تولید شده‌اند.
در این گله تعداد ۲۰ راس بز بومی مهابادی با میانگین تولید شیر بیش از ۵۰۰ لیتر انتخاب شده که بر اساس روابط خویشاوندی از نرهای مرتبط به منظور تولید اسپرم بهره‌برداری می‌شود.
برنامه دوم:
توسعه اصلاح نژاد دام سبک بومی با استفاده از سهم خونی نژادهای پرتولید وارداتی:
توسعه عملیات اصلاح نژاد گوسفند و بز: این برنامه با اجرای دو پروژه مهم با هدف سنتز نژادهای مقاوم و پرتولید در بخش گوسفند و بز کشور برنامه ریزی شده است. اجرای عملیات هر دو پروژه به‌صورت ملی و با مشارکت گله‌داران علاقه‌مند انجام می‌شود.
۱- پروژه تولید ترکیب ژنتیکی گوسفند گوشتی پر بازده
۲- پروژه تولید ترکیب ژنتیکی بز شیری
۱- پروژه تولید ترکیب ژنتیکی گوسفند گوشتی پربازده:
عملکرد تولیدی و تولید مثلی گوسفندان بومی برای پرورش در سامانه غیرمرتعی؛ برای پرورش دهنده نمی‌تواند بازدهی اقتصادی مناسبی را ایجاد کند. همچنین مجموع صفات مورد نیاز برای گوسفندان مناسب پرورش در سامانه غیر مرتعی، در گوسفندان بومی کشور وجود ندارد و چاره ای جز تولید نژادهای جدید با صفات مطلوب نیست.
به همین دلیل، این پروژه یکی از مهم‌ترین پروژه‌های دام سبک کشور به‌منظور سنتز نژادهای گوسفند جهت پرورش اقتصادی در سامانه‌های غیر متکی به مرتع محسوب می‌شود. در این پروژه با بهره‌گیری از صفات مطلوب نژادهای بومی و سهم خونی نژادهای وارداتی، دام پر تولید و مقاوم سنتز می‌شود.
ضرورت:
– ایجاد الگوهای پرورش صنعتی و اقتصادی گوسفند سنتز شده در کشور جهت تحقق الزام قانونی بند ب ماده ۱۴ قانون افزایش بهره‌وری.
– نیاز کشور به گوسفند مقاوم، پرتولید و اقتصادی جهت پرورش در سامانه‌های غیرمرتعی
– تغییر ترکیب جمعیت گوسفند کشور با افزایش جمعیت نژادهای آمیخته مقاوم و پر تولید
هدف:
– اقتصادی کردن حرفه پرورش گوسفند.
– معرفی نژادهای سنتز شده به گله‌داران و ایجاد الگوهای پرورش صنعتی جهت بهبود راندمان تولید در گله‌داری کشور
– جلوگیری از کاهش تولید گوشت قرمز و افزایش تولید تا سقف ۳۵۰ هزار تن گوشت قرمز گوسفندی در طی ۱۰ سال
– بهبود صفات مرتبط با راندمان اقتصادی پرورش گوسفند نظیر:
مجموع وزن بره از شیری‌گیری به ازای هر راس میش، کاهش سن بلوغ، ایجاد فحلی غیر فصلی، بهبود صفات مادری و صفات لاشه.
حجم عملیات:
از سال ۱۳۹۴ تاکنون از مجموع تعداد ۱۷۳ هزار راس میش مولد ثبت شده در سامانه تحت وب؛ تعداد ۱۰۳ هزار راس میش مولد در ۱۶ استان، برای اجرای عملیات این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند که در صورت تامین اعتبارات لازم قابلیت اجرای آن فراهم خواهد بود.
تاکنون بیش از ۵۳ هزار راس میش بومی جهت تولید F۱ های پرتولید به روش لاپاراسکوپی و سرویکال تلقیح شده و بیش از ۲۴ هزار راس از آمیخته‌های F۱ در حال تکثیر هستند.
برنامه‌ریزی جهت تحت پوشش درآمدن ۷۱ هزار راس میش مولد و تامین اسپرم و مواد ژنی مورد نیاز این پروژه برای سال ۱۳۹۶ انجام شده است.
همچنین تاکنون ۲۲ هزار راس میش مولد در قالب ۲۷ پرورش‌دهنده بزرگ شناسائی و جهت اجرای عملیات اصلاح نژاد جلب مشارکت شده‌اند.
۲- پروژه تولید ترکیب ژنتیکی بز شیری:
ایران یکی از ۹ کشور بزرگ پرورش دهنده بز در دنیا از لحاظ جمعیت است، برنامه‌ریزی جهت افزایش سهم تولید شیرخام کشور با شیر مزیت‌دار بز تا سقف ۳۰۰ هزارتن طی ۱۰ سال انجام پذیرفته است.
با بهره گیری سهم خونی نژادهای پرتولید دنیا بزهای مقاوم با راندمان تولید شیر و تولید مثل بالاتر سنتز خواهد شد. بنابراین این پروژه نیز یکی از پروژه‌های مهم دام سبک کشور به‌منظور سنتز نژادهای بز جهت پرورش اقتصادی در سامانه‌های غیر‌متکی به مرتع محسوب می‌شود.
ضرورت:
– نیاز کشور به تامین بزهای شیروار مقاوم و پرتولید جهت پرورش در سامانه‌های غیر مرتعی
– ایجاد الگوهای پرورش صنعتی و اقتصادی بز در مناطق مختلف کشور
– معرفی نژادهای سنتز شده به سایر گله‌داران جهت بهبود راندمان تولید در گله‌داری کشور
– تغییر ترکیب جمعیت بز کشور با افزایش جمعیت نژادهای آمیخته مقاوم و پر تولید.
هدف:
– اقتصادی کردن حرفه پرورش بز به‌ویژه در مناطق روستائی.
– ارتقای سهم تولید شیر بز از کل شیر خام کشور، تا سقف ۳۰۰ هزارتن طی ۱۰ سال
– تامین نیاز کشور به بزمولد مقاوم و پرتولید
– توسعه مزارع پرورش صنعتی با هدف جبران بخشی از دام خارج شده از مراتع و جلوگیری از افت تولید شیر و گوشت قرمز.
– بهبود صفات مرتبط با راندمان اقتصادی پرورش بز نظیر:
ارتقای میانگین تولید سالانه شیر بزهای آمیخته تا ۴۰۰ لیتر؛ کاهش سن بلوغ، ایجاد فحلی غیر فصلی، بهبود صفات مادری و صفات لاشه.
حجم عملیات:
از سال ۱۳۹۴ تاکنون از مجموع تعداد ۱۷ هزار و ۵۰۰ راس بز ماده ثبت شده در سامانه؛ تعداد ۱۲ هزار و ۲۰۰ راس بزمولد در ۱۲ استان، برای این پروژه اقدام به تولید ترکیب‌های ژنتیکی بز شیری پرتولید کرده‌اند. در حال حاضر تعداد بز شیری سنتز شده موجود درکشور حدود ۲۰ هزار راس برآورد می‌شود.
برنامه‌ریزی جهت تحت پوشش درآمدن ۱۸ هزار راس بزمولد و تامین اسپرم و مواد ژنی مورد نیاز این پروژه برای سال ۱۳۹۶ انجام شده است. همچنین تاکنون ۴ هزار راس بز مولد در قالب ۸ پرورش‌دهنده نسبتا بزرگ شناسائی و جهت اجرای عملیات اصلاح نژاد جلب مشارکت شده‌اند.
برنامه سوم:
حمایت و پشتیبانی از ایجاد زنجیره‌های تولید گوشت قرمز گوسفند و شیر بز در کشور:
در حال حاضر واحدهای پرورشی دام سبک کشور با ظرفیت‌های متفاوت و عموما خرده پا در سطوح ظرفیتی متوسط تا کوچک قرار دارند. در چنین شرایطی به دلیل عدم ارتباط و تعامل حلقه‌های زنجیره تولید تا عرضه محصول، هر یک از اجزا و عناصر حلقه صرفا به دنبال سود و منفعت واحد تولیدی و خدماتی خود هستند. به همین دلیل واسطه‌گری و دلالی مابین حلقه‌های تولید در این بخش به مرور زمان شکل گرفته و توسعه یافته و به‌عبارتی به جزء لاینفک ساختار این صنعت تبدیل شده است.
یکی از راهکارهای توسعه پایدار، بخش پرورش گوسفند و بز کشور است که حتی می‌تواند به یکی از استراتژی‌های مهم توسعه روستاهای کشور نیز تبدیل شود. بدون تردید همکاری‌های بین واحدهای تولید کننده و بنگاه فرآوری و عرضه به بازار در این بخش خلاصه می‌شود.
ضرورت:
– امکان برنامه ریزی برای اقتصادی‌تر شدن واحدهای پرورش دام سبک و بالا رفتن بهره‌وری
– کمک به حفظ و حراست از نژادهای بومی و امکان سنتز نژادهای پرتولید در واحدهای روستائی
هدف:
– حذف واسطه‌ها (دلال ها) و کاهش ریسک‌های تولید
– بالا بردن کمیت و کیفیت تولید از طریق درجه‌بندی کیفی و استاندارد سازی؛ مدیریت تولید و برنامه‌ریزی دقیق
– افزایش توان علمی و تحقیقاتی
– ایجاد برند و نام تجاری برای محصولات تولیدی
تاکنون دو واحد به ظرفیت ۶۰ هزار راس واحد پرورش گوسفند و پروار‌بندی با هدف تامین زنجیره تولید گوشت قرمز کشور در استان‌های مرکزی و لرستان احداث شده‌اند و دو واحد دیگر در مرحله اخذ مجوزهای لازم هستند.
برنامه چهارم:
حفظ و حراست از نژادهای بومی گوسفند و بز جهت پرورش در سامانه‌های متکی به مرتع:
یکی از مهم‌ترین دست آوردهای بررسی دقیق کشورهای پیشرو در صنعت پرورش گوسفند و بز ارائه راه‌حل ایجاد مراکز تست عملکرد بره‌های نر به منظور تولید قوچ یا Central Performance Test است.
در حال حاضر ۱۸ ایستگاه دولتی توسعه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند و بز در کشور فعالیت می‌کند. این ایستگاه‌ها سالاانه با توزیع حدود سه‌هزار و ۶۰۰ راس دام اصلاح شده و با هدف حفظ و حراست از نژادهای بومی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
آنچه مسلم است راه نجات حرفه و صنعت پرورش گوسفند و بز در بسیاری از مناطق کشور، تولید و توزیع قوچ یا بز نر مولد اصلاح شده‌ای است که بتواند پیشرفت ژنتیکی مناسب را در گله‌های مردمی ایجاد کند. این پیشرفت ژنتیکی ضرورتا باید به اقتصادی شدن این حرفه نزد پرورش دهنده بیانجامد.
این موضوع در تمامی کشورهای پیشرو با ایجاد مراکز تست عملکرد (Central Performance Test) تحقق یافته است.
بنابراین از سال ۱۳۹۵ برنامه ایجاد حداقل دو مرکز تست عملکرد غیر دولتی در هر استان با همکاری کامل تشکل‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و بخش خصوصی توانمند پیش بینی شده و پیگیری‌های لازم در این خصوص در حال انجام است.
